Umiesz „zachować szczególną ostrożność”? Jeśli nie, grozi ci 1000 zł mandatu

22 kwietnia 2024

Każdy kierowca słyszał z pewnością, nawet jeśli tylko podczas kursu na prawo jazdy, określenie „zachowanie szczególnej ostrożności”. Ale ilu z nich wie, co to dokładnie znaczy? Z pewnością jeszcze mniej, niż tych świadomych, jaki mandat grozi za niespełnienie tego wymogu.

Co to „zachowanie szczególnej ostrożności”? Przepisy

Aby zrozumieć, czym jest zachowywanie szczególnej ostrożności, powinniśmy sięgnąć do ustawy Prawo o ruchu drogowym. W art. 2, ust. 22 znajdziemy taki zapis:

Szczególna ostrożność – ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie.

Kierowca Mercedesa AMG za wszelką cenę chce być najszybszy. Efekt jest żałosny

Można więc powiedzieć, że zachowując szczególną ostrożność, jesteśmy gotowi na to by zareagować, jeśli nagle wydarzy się coś niespodziewanego i niebezpiecznego.

Kiedy kierowca musi zachować szczególną ostrożność?

Co do zasady można ogólnie przyjąć, że szczególną ostrożność należy zachowywać w tych wszystkich miejscach, gdzie występuje podwyższone ryzyko wystąpienia niebezpiecznej sytuacji. To miejsca takie jak skrzyżowania czy przejścia dla pieszych. Również przy opisach większości manewrów znajdziemy zastrzeżenie, że warunkiem ich wykonania, jest zachowanie szczególnej ostrożności.

Ponadto kierowca ma obowiązek analizowania sytuacji drogowej i identyfikowania ewentualnych niebezpiecznych sytuacji. Czytamy o tym w art. 3, ust. 1 Kodeksu drogowego:

Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.

Kupisz auto spalinowe zamiast elektrycznego? Zapłacisz 22 tys. zł. To projekt nowych przepisów

Ile wynosi mandat za niezachowanie szczególnej ostrożności?

W taryfikatorze mandatów nie znajdziemy pozycji „kara za niezachowanie szczególnej ostrożności”, ale nie chroni nas to przed otrzymaniem grzywny. Wiele zależy od konkretnej sytuacji oraz jej oceny przez interweniujących funkcjonariuszy. Szczególnie ważna jest końcówka cytowanego przed momentem przepisu „przez działanie rozumie się również zaniechanie”. Jak ją rozumieć?

Oto prosty przykład – jedziecie prawym pasem dwupasmowej drogi, kiedy nagle wyjeżdża przed was inny kierowca z drogi podporządkowanej i dochodzi do zderzenia. Wina leży po jego stronie – to oczywiste i potwierdzają to nagrania z monitoringu. Jednak widać na nich coś jeszcze.

Takich fotoradarów jeszcze w Polsce nie było. Mogą pojawić się w każdym miejscu

Okazuje się, że przed zderzeniem nie hamowaliście, albo zaczęliście hamować z bardzo dużym opóźnieniem. Lewy pas był wolny, więc mogliście na niego zjechać, ale jechaliście prosto. Policjant w takiej sytuacji może wam zrzucić, że mieliście możliwość uniknięcia niebezpiecznego zdarzenia, ale zaniechaliście tego.

W takiej sytuacji policja może nałożyć na was mandat w wysokości 1000 zł. W praktyce dzieje się to raczej rzadko i funkcjonariusze ograniczają się do określenia sprawcy zdarzenia i to jego karzą. Niewielkie pocieszenie, jeśli i tak będziecie wiedzieć, że mogliście uniknąć wypadku, gdybyście tylko byli dostatecznie ostrożni.