Kierowcy trójkołowych motocykli (trajek) dyskryminowani w ustawie!

Can Am Sypder RS

fot. Can Am

W związku z wejściem w życie nowej ustawy o kierujących, niektórzy posiadacze nabytych przed datą 19 stycznia 2013 roku uprawnień, stracili je w nocy z 18/19 stycznia 2013 roku. Absurd? Nie, to realia… Dyrektywy unijne zawierają wielokrotne zapisy stwierdzające bezspornie, że wprowadzenie w życie nowych przepisów nie może w żaden sposób naruszać praw nabytych przed datą wejścia w życie ustawy. Logiczne to i spójne, bo lex retro non agit – prawo nie działa wstecz. Niestety nie w Polsce.

Równi i równiejsi
Temat wprowadzenia w polskim prawie możliwości kierowania osobom posiadającym od lat 3 prawo jazdy kategorii B, pojazdami określonymi jako motocykle o pojemności do 125 cm³ zaowocował wprowadzeniem ustawy, co było opisywane tu. Jednak polski ustawodawca, skorzystał z zapisu dyrektywy 2006/126/WE z późniejszymi zmianami z roku 2012, a konkretnie z art. 3 b). Skorzystano jednak tylko z jednego z podpunktów, pomijając lub raczej nie rozpatrując podpunktu oznaczonego literką „a”, dającego posiadaczom polskiego prawa jazdy, dalsze możliwości, jak się okazuje nie bez znaczenia. Mało przekonujący byłby tutaj argument, chociaż padł on w rozmowach z przedstawicielami Ministerstwa Infrastruktury, że grupa posiadaczy motocykli trójkołowych o mocy powyżej 15 kW jest w Polsce tak mała, że wprowadzenie w treści ustawy zapisu dającego posiadaczom prawa jazdy kategorii B, którzy ukończyli 21 lat, prawo do kierowania takimi pojazdami jest zbędna, pomimo, że ww. dyrektywa unijna daje taką możliwość państwom członkowskim UE.

Rozpoczęto dyskusje zmierzające do poprawienia polskich przepisów, w zapisach ich treści, aby postanowienia dyrektyw unijnych były w pełni zrealizowane, a wskazane możliwości dla państw członkowskich UE, w sposób roztropny, wykorzystane…

Inicjatorzy całego przedsięwzięcia są osobami z poza układów politycznych, nie są lobbystami konkretnej marki czy też producenta pojazdów. Dokonanie zmian, poprawek legislacyjnych, wymaga jednak poparcia określonych gremiów, instytucji czy osób, które po zapoznaniu się z tematem mile nas zaskoczyły i bardzo aktywnie podjęły wspólne działania.

Jak zmienić polskie prawo?
Działania rozpoczęto od kontaktu z Ministerstwem Infrastruktury. Pan Tomasz Piętka wskazał różne możliwości działania. Po pierwsze zebranie 100 tysięcy podpisów w ramach inicjatywy obywatelskiej dokonania zmian ustawy o kierujących. Propozycja druga: inicjatywa posła na Sejm RP lub nawet grupy posłów… Wkrótce odbyło się spotkanie z Parlamentarnym Zespołem Miłośników Motocykli i Samochodów (dalej w tekście PZMMiS), jego przewodniczącym, posłem Piotrem Tomańskim, Mariuszem Wasiakiem – Głównym Specjalistą Zespołu Opiniodawczo-Konsultacyjnego KG Policji Wydziału Prewencji i Ruchu Drogowego oraz podkomisarzem Robertem Kanią z KG Policji Wydziału Prewencji i Ruchu Drogowego. Niestety, zaproszeni przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury nie mogli przybyć na posiedzenie.

Konkludując: PZMMiS – na „tak” za koniecznością zmiany ustawy, KG Policji – „tak”, choć przyznają, że kwestia wymaga formalnej akceptacji zwierzchników. Najważniejszy był brak negatywnych przemyśleń, a wręcz podano pod rozwagę na przyszłość kolejne kwestie dotyczące polskich uregulowań prawnych.

Czego będą dotyczyć zmiany?
W skrócie, chodzi o uregulowanie kwestii uprawnień do prowadzenia pojazdów nabytych przed dniem 19 stycznia 2013 roku poprzez zastosowanie kodów unijnych umieszczanych w poz. 12 blankietu prawa jazdy na stronie 2 przy danej kategorii. Pozycja ta zawiera zapisy dotyczące wymogów, ograniczeń lub rozszerzeń uprawnień do prowadzenia pojazdów. Według oświadczenia pracowników Ministerstwa Infrastruktury kody te stosuje się sporadycznie, stosowanie ich dotyczy np. wad wzroku lub konieczności przystosowania pojazdów dla osób niepełnosprawnych. Wpisanie kodów, jako przykład; A 79.03 i A 79.04 oznaczałoby, że posiadacz prawa jazdy kategorii B, który uzyskał uprawnienie przed dniem 19 stycznia 2013 roku może kierować pojazdem „motocykl trójkołowy o mocy powyżej 15 kW”, pod warunkiem że ukończył 21 lat.

Taka sytuacja miała by miejsce, gdyby polski ustawodawca nie dokonał zmiany w dotychczasowej ustawie, kiedy to wymagana jest dla tego typu pojazdu kategoria A. Jednakże klasyfikując ten konkretny rodzaj pojazdów w kategorii B (taką możliwość dają Polsce jako krajowi członkowskiemu UE dyrektywy Parlamentu Europejskiego) nie byłoby konieczności umieszczania takiego kodu i tym samym wymiany dokumentów.

Ministerstwo wydało stosowne rozporządzenia, być może wystarczy wydanie jedynie instrukcji ich stosowania lub uszczegółowienia zapisów dotychczasowych rozporządzeń. To jednak leży w gestii Ministerstwa Infrastruktury i nie wymaga kwestii zmian zapisów treści ustawy.

W odniesieniu do kierowania pojazdami na własnym terytorium państwa członkowskie mogą przyznać następującą równoważność kategorii:

a) prawo jazdy kategorii B uprawniające do kierowania motocyklami trzykołowymi o mocy ponad 15 kW, o ile posiadacz prawa jazdy kategorii B ma co najmniej 21 lat;

b) prawo jazdy kategorii B uprawnia do kierowania motocyklami kategorii A1 (już obowiązuje w Polsce od dnia 26 sierpnia 2014 roku – vide Dz. U. z 2014 roku poz. 970 Zmiana ustawy o kierujących pojazdami z 26 czerwca 2014 roku).

Niewykonalność zdania egzaminu na kat. A trajką
Kolejne zapisy dyrektyw unijnych wskazują jednoznacznie, że egzaminy praktyczne na prawo jazdy powinny odbywać się na pojazdach adekwatnych do kategorii wymaganej w ustawie. Dalej, jeżeli WORD jako jednostka uprawniona do egzaminowania nie posiada stosownego pojazdu może go udostępnić szkoła nauki jazdy, pod warunkiem, że pojazd ten spełnia wymogi dopuszczenia do ruchu i prowadzenia nauki jazdy.

8 ośrodków WORD i 21 Szkół Nauki Jazdy stwierdziło, że nie posiada takiego pojazdu, tj. motocykla trójkołowego.

Wykonanie zadań egzaminacyjnych dla pojazdów kategorii A motocyklem trójkołowym nawet nie graniczy z cudem, jest po prostu z wielu powodów niewykonalne.

Proponowany zapis do treści ustawy zmianie ustawy

Art. 1. W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r. poz. 600 z późn. zmianami poz.970) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 6.1. w pkt. 3. dodanie ppkt. 5) o brzmieniu:

5) kategorii B uprawnia do kierowania motocyklem trójkołowym (L5e) z lub bez przyczepy o mocy przekraczającej 15 kW o ile posiadacz prawa jazdy tej kategorii ukończył 21 lat

2) w art. 8.1. dokonać skreślenia ppkt. 5) w całości

Wariant II;

2) w art. 8.1. dokonać zmiany zapisu treści ppkt. 5) o brzmieniu:

5) 21 lat – dla motocykli trójkołowych o mocy przekraczającej 15 kW, jeżeli osoba posiada prawo jazdy kategorii  B

Aby tego dokonać trzeba jednak przeprowadzić całościowy proces legislacyjny… jednak istnieje realna szansa dokonania zmian w treści ustawy o kierujących jeszcze przed upływem obecnej kadencji Sejmu RP. Ważnym dla sprawy jest jednak, aby swoje zdanie wypowiedziały także osoby zainteresowane, np. środowisko motocyklistów.

Autor: Dr. Robert Sabadini (Robi)