Gwenda Stewart-Hawkes: urodzona rekordzistka

24 czerwca 2020

Gwenda Stewart-Hawkes nosiła włosy ścięte po męsku, by ukryć swoją kobiecość. Karierę zaczęła od ścigania się motocyklami, ale przerzuciła się na samochody. Ścigała się w Le Mans w 1934 i 1935 roku, ale od zwykłych wyścigów preferowała bicie rekordów prędkości. To do niej należy rekord kobiet w Outer Circuit na Brooklands.

Urodzona w 1894 roku Gwenda swój pierwszy, znaczący kontakt z samochodami i szybkością miała w trakcie I wojny światowej, kiedy jeździła karetkami na frontach rosyjskim i rumuńskim. Za swoją służbę została odznaczona Krzyżem Świętego Jerzego oraz Krzyżem Świętego Stanilausa.

Jazda na dwóch kółkach
Swoją karierę wyścigową Gwenda rozpoczęła od ścigania się motocyklami. W listopadzie 1921 roku jeździła dziwną dwukołową amerykańską maszyną zwaną Ner-a-car. Miała ona jednocylindrowy silnik i tylko jeden hamulec tylny. W Ner-a-car Gwenda pobiła rekord dystansu 1000 mil w codziennych 190-kilometrowych przejazdach.

W 1922 roku pobiła podwójny 12-godzinny rekord toru Brooklands, jadąc 249 cm3 JAP z silnikiem Trumpa, osiągając średnią 44,65 mil na godzinę (wkrótce potem jej mężem został pułkownik Neil Stewart, dyrektor zarządzający Trump Motorcycle Company). Nazwano go podwójnym 12-godzinnym rekordem, ponieważ lokalni mieszkańcy wymusili zakaz uniemożliwiający korzystanie z toru w nocy. Tak więc każdy 24-godzinny wyścig lub rekord musiał być rozgrywany w dwóch 12-godzinnych sesjach.

W 1925 roku razem z mężem przeprowadzili się do Francji i podjęli udaną próbę pobicia 24-godzinnego rekordu na torze Montlhéry, jadąc 350cc Rudge i zmieniając się co dwie godziny. Pod koniec 24-godzinnego okresu pobili 21 rekordów motocykli długodystansowych i wszystkie wyniki w swojej klasie.

Coraz więcej kół
W 1929 roku Gwenda poznała Douglasa Hawkesa, utalentowanego angielskiego inżyniera, pracującego na torze w Montlhéry. Przygotował on dla niej specjalnego, jednomiejscowego, trzykołowego Morgana, korzystającego z silnika o pojemności 761 cm3 lub 1100 cm3. Gwenda rok później wykorzystała pojazd do pobicia jednogodzinnego rekordu świata w Montlhéry. W 1931 roku pobiła nim też rekord prędkości na długości jednej mili w Arpajon.

W sumie pobiła w Morganie blisko 50 rekordów w klasie J (pojazdy trójkołowe z pasażerem nieprzekraczające 750 cm3) i klasie K (trzykołowe nieprzekraczającej 1,100 cm3).

Przeczytaj też: Camille du Gast – pierwszy kobiecy kierowca wyścigowy i motoryzacyjna celebrytka Belle Époque

W tym czasie Douglas Hawkes kupił fabrykę w Derby. Dodatkowo był właścicielem małej firmy inżynieryjnej w Anglii, Brooklands Engineering Works. Dzięki warsztatom w Montlhéry miał doświadczenie przemysłowe, aby pomóc Derby rozwijać się we Francji. Kiedy jego Miller został uszkodzony w wypadku podczas prób bicia rekordu w Arpajon, kazał go odbudować w fabryce Derby i nazwał go Derby-Miller.

Gwenda Stewart-Hawkes: urodzona rekordzistka

Od tej pory Gwenda zaczęła bić rekordy także za kierownicą samochodów. W grudniu 1930 roku jadąc Derby-Miller, ustanowiła nowy rekord prędkości w 10 milowym wyścigu – 137 km/h.

Kiedy George Eyston pobił rekordy Międzynarodowej Klasy H w Montlhéry dla MG, Austin zatrudnił Gwendę, aby spróbowała poprawić dla nich jego wyniki. Przysłano jej Austina 7 Special, a ona pobiła rekordy: na trasie długości 5 kilometrów uzyskała prędkość 109,1 mph, na 5 milach – 109,06 mph, 10 kilometrach – 109,5 mph, 10 millach – 109,06 mph, 50 kilometrach – 98,08 i 50 milach – 98,43 mph! A potem w aucie pękł wał korbowy. W 1932 roku wróciła na Montlhéry i dodatkowo pobiła rekordy na długości jednej mili i 200 km.

W 1930 roku Douglas zainwestował więcej pieniędzy w Derby, a pod koniec 1933 roku zmusił fabrykę do zbudowania roadstera, który prowadzony przez Gwendę miał wziąć udział w rajdzie Monte Carlo. Gwenda wzięła także udział w wyścigu Le Mans w 1934 roku (z Louisem Bonne) i 1935 roku (z Charlesem Worthem) w Derby L8 1100. W obu przypadkach nie ukończyła jednak zawodów.

Liczyły się rekordy, nie wyścigi
Gwenda wolała bicie rekordów od wyścigów drogowych, ponieważ czuła, że wtedy może konkurować na równych warunkach z mężczyznami. Mimo to w 1935 roku Douglas zbudował dla niej Derby-Maserati specjalnie do użytku w wyścigach drogowych. Na Grand Prix de Dieppe w lipcu tego roku odpadła na pierwszym okrążeniu z powodu awarii sprzęgła, a Prix de Berne ukończyła ostania, zdublowana 5 razy w wyścigu na 20 okrążeń.

W tym samym roku rywalizowała na torze Brooklands z Kay Petre o rekord kobiet w Outer Circuit. Gwenda okrążyła tor z prędkością 130,17 mil na godzinę (stając się pierwszą kobietą, która okrążyła tor z prędkością ponad 130 mil na godzinę), ale jeszcze tego samego dnia zdeterminowana Petre pobiła ten rekord, uzyskując prędkość 134,75 mil na godzinę. Trzy dni później Gwenda, jadąca Derby-Miller, osiągnęła prędkość 135,95 mil na godzinę zdobywając nowy rekord i przy okazji ustanawiając nowy rekord toru zewnętrznego dla klasy E.

Przeczytaj też: Kay Petre: gwiazda toru Brooklands

Gwenda jeszcze kilkukrotnie występowała na torze w Brooklands, bijąc różne rekordy.

W 1937 roku poślubiła Douglasa Hawkesa. Para przeprowadziła się do Anglii i razem skupili się na rozwoju Brooklands Engineering Works.

Podczas II wojny światowej Douglas w Brooklands Engineering Works skoncentrował się na produkcji tłoków i zaworów, a Gwenda dołączyła do załogi londyńskiej pomocniczej karetki pogotowia.

Po zakończeniu wojny małżeństwo kupiło jacht i podróżowało po Morzu Śródziemnym. Zamieszkali na jednej z greckich wysp. Douglas zmarł w 1974 roku w wieku 81 lat, a Gwenda w 1990 roku w wieku 96 lat.