Rozpoczął się montaż Karpatki. Jej transport śledziła cała Polska

22 czerwca 2023

Transport maszyny TBM na plac budowy drogi S19 w okolicach Rzeszowa był wyjątkowym wydarzeniem w historii polskiego transportu drogowego. Obecnie trwa montaż tej potężnej maszyny, a GDDKiA poinformowała o osiągnięciu ważnego etapu w tym procesie.

Trwa montaż Karpatki – potężnej maszyny TBM

Pierwszym wyzwaniem było samo dotransportowanie Karpatki (taką nazwę dla maszyny drążącej wybrali w głosowaniu internauci) nadszedł czas na kolejne, czyli jej montaż. Do przenoszenia elementów wykorzystywane były dwa żurawie gąsienicowe o udźwigu 650 i 300 t. Teraz oba zastosowano do zamontowania ważącej 400 ton tarczy skrawającej.

Potwierdzeniem ogromnej skali realizowanego zadania są podstawowe dane dotyczące samej maszyny: średnica – 15,16 metra, masa całkowita – 4367 ton oraz zainstalowanych 471 narzędzi służących do wiercenia. TBM (tunnel boring machine) będzie drążyć na głębokości ponad 100 metrów, a jej maksymalny nacisk wynosi 31 700 ton.

Od kiedy będą darmowe autostrady? Możliwe, że już zaraz. Wszystko zależy od jednej rzeczy

Prędkość wiercenia wyniesie maksymalnie 65 mm na minutę. 11,5 dnia potrwa wydrążenie i zabezpieczenie prefabrykatami 100 metrów tunelu, a wykonanie kilometra zajmie ok. czterech miesięcy. Dziennie maszyna będzie zużywać średnio 87 MWh energii elektrycznej.

Kolejnym krokiem w składania Karpatki będzie montaż suwnic oraz instalacji elektrycznych i hydraulicznych. Maszyna TBM powinna rozpocząć drążenie tunelu w III kwartale bieżącego roku, a zakończyć w drugiej połowie 2025 roku.

Budowa tunelu drogi S19 pod Rzeszowem

Tunel o długości 2255 m składał się będzie z dwóch naw, które zostaną połączone 15 przejściami poprzecznymi oraz dodatkowym przejazdem awaryjnym. Każda z naw będzie miała po dwa pasy ruchu oraz dodatkowy pas awaryjny. Tunel znajdzie się na odcinku drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe – Babica.

Tunel drogowy będzie wykonywany metodą mechanicznego drążenia. TBM drążąc podziemny obiekt, jednocześnie będzie układać jego obudowę z pierścieni (tubingów), na które składają się prefabrykowane elementy żelbetowe.

Elementy budowy tunelu na S19 wytwarzane są na miejscu

Produkcja elementów obudowy tunelu, tzw. tubingów, odbywa się w hali prefabrykacji bezpośrednio na placu budowy. Zlokalizowana jest ona w Lutoryżu, w miejscu, gdzie docelowo będzie funkcjonowało Miejsce Obsługi Podróżnych (MOP Lutoryż). Wyposażona jest w linię produkcyjną, cztery suwnice (największa ma udźwig 60 t) i węzeł betoniarski. Tubingi stanowią rodzaj cylindrycznej obudowy tunelu wykonanej z żelbetu. Połączone, tworzą pierścień.

Cykl produkcji prefabrykatu od przygotowania formy do rozformowania gotowego elementu trwa około 8-9 godzin (jest to czas wraz z dojrzewaniem betonu). Tak krótki czas wytworzenia elementu uzyskiwany jest dzięki zastosowaniu komory naparzania, w której element przebywa przez 6-8 godzin.

W przypadku tunelu w Babicy, na obudowę wykorzystanych zostanie przeszło 2230 pierścieni (jeden pierścień składa się z 10 elementów), do wyprodukowania których zostanie zużyte blisko 118 tys. m3 betonu.

Budowa drogi S1 ma już pełne dofinansowanie. Jakie odcinki za to powstaną?

Według założeń dzienna średnia wydajność produkcyjna to 50 segmentów, czyli pięć pełnych pierścieni – 10 metrów bieżących tunelu. Do wytworzenia jednego pierścienia składającego się z 10 prefabrykatów potrzeba 53 m3 betonu, a jego dzienne zużycie to średnio 270 m3.

Waga jednego pełnego pierścienia obudowy tunelu to około 132 t, a jednego segmentu/tubingu do 14 t. Pierścienie są standardowo wytwarzane z betonu C50/60, a przy przejściach poprzecznych z betonu wyższej klasy C60/75.

Budowa nowego odcinka drogi S19

Prace budowlane na odcinku S19 Rzeszów Południe – Babica rozpoczęły się w kwietniu 2022 r. Poza odcinkiem tunelowym odhumusowano już niemal cały plac budowy, prowadzone są roboty ziemne i prace przy obiektach inżynierskich. W ramach inwestycji wybudowany zostanie nowy, ponad 10-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej o przekroju dwujezdniowym, po dwa pasy ruchu w obu kierunkach. Powstanie też węzeł Babica (węzeł typu trąbka) zlokalizowany w pobliżu skrzyżowania DK19 z DW988.

Zakres prac obejmuje także budowę obiektów inżynierskich. Oprócz tunelu o długości ponad 2 km, powstanie sześć estakad, dwa wiadukty nad S19, bezkolizyjnego przejazdu nad linią kolejową w ciągu istniejącej DK19, trzech przejść dla zwierząt i jednego przejazdu pod S19. W ramach umowy wybudowane zostanie również Centrum Zarządzania Tunelem. Inwestycja obejmuje także budowę dwóch Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP) Lutoryż oraz dwa lądowiska dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (na MOP Lutoryż w kierunku Rzeszowa i przy Centrum Zarządzania Tunelem).

Izera na celowniku NIK. Prezes prosi premiera o sprawdzenie, co zrobiono z 500 mln zł

Jaką długość będzie miała Via Carpatia?

Droga ekspresowa S19 to element międzynarodowego szlaku Via Carpatia, łączącego Europę Północną i Południową. W Polsce trasa ta będzie miała około 700 km długości. W jej skład wchodzą odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19, pomiędzy miejscowościami Budzisko (granica państwa), Suwałki, Ełk, Białystok, Lublin, Rzeszów, Barwinek (granica państwa). Droga będzie docelowo przebiegać przez teren pięciu województw:

podlaskiego
warmińsko-mazurskiego
mazowieckiego
lubelskiego
podkarpackiego

W woj. podkarpackim S19 będzie miała docelowo długość ok. 169 km, a tak przedstawia się stan jej realizacji w województwie:

81,8 km – oddane do ruchu (odcinki: Lasy Janowskie – Rzeszów Południe),
72,9 km – w realizacji (w budowie: Rzeszów Południe – Babica, Krosno – Miejsce Piastowe oraz w systemie Projektuj i buduj: Babica – Jawornik, Domaradz – Krosno, Miejsce Piastowe – Dukla, Dukla – Barwinek i dobudowa drugiej jezdni Sokołów Małopolski Płn. – Jasionka),
11,6 km – w przygotowaniu (na etapie przetargu: Jawornik – Lutcza, Lutcza – Domaradz).