Sprzęgło – co to jest i jak go poprawnie używać?

29 grudnia 2021

Choć korzystanie ze sprzęgła wydaje się proste, to nadal zdarzają się kierowcy, którzy popełniają błędy. Może to wynikać z nie wiedzy, albo z wyrobionych z biegiem czasu nawyków, co niestety prowadzi do jego szybszego zużycia. Wystarczy trzymać się kilku zasad, a sprzęgło wystarczy nam na dłużej.

Sprzęgło – co to jest?

Sprzęgło samochodowe łączy silnik ze skrzynią biegów. Jego zadaniem jest rozłączanie przekładni i wału wyjściowego jednostki napędowej, aby zmiana przełożenia lub zatrzymanie pojazdu mogło odbyć się płynnie. Bez sprzęgła samochód gasłby podczas postoju, a zmiana biegów byłaby niemożliwa lub bardzo niszczyłaby układ napędowy. Sprzęgło jest elementem eksploatacyjnym i z czasem wymaga wymiany, ale złe jego użytkowanie może przyczynić się do jego szybszego zużycia.

Wymiana sprzęgła w samochodzie ciężarowym krok po kroku

Sprzęgło samochodowe – błędy kierowców, które skracają jego żywotność

W celu wydłużenia żywotności sprzęgła trzeba unikać jazdy na półsprzęgle. Oczywiście są sytuacje, w których jest to konieczne, np. podczas parkowania czy podczas ruszania. Ale generalnie powinno unikać się puszczania sprzęgła do połowy, ponieważ przyczynia się to do szybszego zużycia.

Popularnym błędem jest również nie wciskanie pedału sprzęgła do końca. W tym celu warto sprawdzić czy dywanik w żaden sposób nie blokuje pełnego docisku oraz warto zwrócić uwagę na obuwie – dotyczy to głównie kobiet prowadzących samochód w szpilkach. Możliwe, że obcas uniemożliwia całkowite wciśnięcie pedału sprzęgła, przez co będzie się ono szybciej ścierać.

Na szybsze zużycie wpływa również gwałtowne puszczanie sprzęgła. Aby uchronić mechanizm należy ruszać płynnie, a nagłe puszczenie sprzęgła przyśpiesza ścieranie się tarczy sprzęgła. Podobna sytuacja dzieje się podczas ruszania z wysokiego biegu. Dodajemy wtedy więcej gazu i szybciej puszczamy sprzęgło, co również je nadwyręża. Jednak zbyt wolne puszczanie sprzęgła również jest nie wskazane. Ruszanie powinno odbywać się poprzez delikatne dodanie gazu i stopniowe puszczanie pedału sprzęgła. W ten sposób auto ruszy płynnie, a mechanizmy nie zostaną nadwyrężone.

Stosunkowo częstym przypadkiem jest trzymanie nogi na pedale sprzęgła lub tuż nad nim, co również przyczynia się do szybszego zużycia mechanizmów. Kierowcy często tłumaczą się, że oni nie wciskają wtedy sprzęgła, ale mogą to robić nawet nieświadomie, np. podczas jazdy po nierównościach. Powoduje to ciągłą pracę sprzęgła, co wiąże się ze ścieraniem tarczy i łożyska. Dlatego po każdej zmianie biegów należy odłożyć nogę albo na podłogę, albo – co jest lepszym pomysłem – na specjalnie do tego zrobiony podnóżek.

Koło dwumasowe – jak działa, do czego służy i ile kosztuje wymiana?

Jak rozpoznać zużyte sprzęgło?

Pierwszym i jednym z najczęstszych objawów zużytego sprzęgła jest jego ślizganie się. Jak rozpoznać ślizgające się sprzęgło? Mianowicie z efektem ślizgającego się sprzęgła mamy do czynienia, kiedy podczas dodawania gazu rosną obroty, a prędkość samochodu się nie zmienia lub wzrasta powoli. Jeśli zauważymy taki objaw, to najlepiej jak najszybciej udać się do mechanika, bo to znak, że sprzęgło jest już bardzo mocno zużyte.

Kolejnym częstym objawem jest wysokie „branie” sprzęgła. Polega to na tym, że musimy znacząco puścić sprzęgło, aby auto zaczęło ruszać. Coraz wyższe barnie sprzęgła jest zarazem naturalnym procesem, ale kiedy zakres pracy sprzęgła znacząco się zmniejszy, to znak, żeby udać się do mechanika. Prawdopodobnie kolejnym objawem jaki się pojawi, jeśli nie pojedziemy do mechanika, będzie wcześniej wspomniane ślizganie się sprzęgła.

Zużyte sprzęgło objawia się również brakiem możliwości wrzucenia biegu, kiedy silnik jest uruchomiony. Jest to znak, że m.in tarcza sprzęgła jest mocno zużyta, doszło do awarii skrzyni biegów lub doszło do uszkodzenia układu wysprzęglania.

Inne objawy zużytego sprzęgła, to:

nieprzyjemny zapach wewnątrz auta,
szarpanie podczas ruszania,
drżenie dźwigni zmiany biegów,
szum dochodzący z okolic skrzyni biegów

Czasami ciężko jest jednoznacznie określić czy doszło do zużycia sprzęgła, czy jest to inna usterka. Dlatego wymagana jest wizyta u mechanika, aby zdiagnozował co tak naprawdę wymaga naprawy lub wymiany.

Wymiana sprzęgła – cena

Cena za wymianę sprzęgła uwarunkowana jest od pojazdu jaki posiadamy. Brane są pod uwagę głównie dwa czynniki – koszt części i robocizna. Czasami same sprzęgło może kosztować ponad tysiąc złotych lub dostęp do sprzęgła jest tak trudny, że wymaga od mechaników dużo pracy. Jednak można określi, że średnio w pojazdach z segmentu B za wymianę sprzęgła zapłacimy od 400-800 złotych. W pojazdach klasy średniej cena może wahać się od 1000-4000 złotych. Natomiast w samochodach wyczynowych i samochodach klasy premium wymiana sprzęgła może wynieść nawet ponad 4 tys. złotych.

Sprzęgło jest drogim w naprawie elementem pojazdu, dlatego powinniśmy unikać wcześniej wspomnianych błędów. W ten sposób będziemy mogli dłużej cieszyć się sprawnym sprzęgłem. Powtarzając jeszcze raz – poprawne użytkowanie sprzęgła polega na jego płynnym i stopniowym puszczaniu przy jednoczesnym delikatnym dodawaniu gazu. Każde agresywne puszczanie lub niedokładne wciskanie pedału sprzęgła przyczynia się do jego szybszego zużycia.