Radio samochodowe na przestrzeni lat. Jak współczesna technika wpłynęła na słuchanie muzyki w aucie?

28 czerwca 2021

Pojazdy silnikowe umożliwiają indywidualną mobilność już od 135 lat, a radio towarzyszy im od około 100 lat. Przez wiele dekad wystarczyło je włączyć i wybrać częstotliwość, by posłuchać ulubionej stacji przez głośnik. Współczesna technika, dzięki połączeniu pojazdów z siecią, oferuje jednak możliwości, które daleko wykraczają poza rozrywkę, wiadomości czy powiadomienia o ruchu drogowym.

Pierwsze samochodowe radioodbiorniki pojawiły się na początku lat 20. ubiegłego stulecia – początkowo w Stanach Zjednoczonych, jako zindywidualizowane, unikalne przedmioty wykonane przez miłośników techniki na bazie ówczesnych odbiorników lampowych. W Europie wzbudzało to prawdziwy zachwyt, czego dowodzi na przykład artykuł z 13 sierpnia 1922 roku, zamieszczony w gazecie „Berliner Illustrierte Zeitung”. Donosił on o „bezprzewodowości jako rozrywce – najnowszej modzie w Ameryce” i zawierał ilustracje przedstawiające instalację radiową, w tym system anten obejmujący przednią szybę. Akceptacja dla mobilnego radia szybko rosła. Niemieckie specjalistyczne czasopismo „Funkschau” napisało 1 czerwca 1931 roku: „Samochody i radia idealnie do siebie pasują. Przestrzenna swoboda radia uzupełnia szybkość, z jaką pojazdy umożliwiają zmianę lokalizacji”.

W latach 20. do postępu technicznego w tej dziedzinie przyczyniła się m.in. United American Bosch, spółka zależna niemieckiej firmy Bosch. W rezultacie producent ten zbudował pierwsze masowo wytwarzane radio samochodowe w Europie – Autosuper 5 (AS5), zaprezentowane podczas targów w 1932 roku w Berlinie przez spółkę zależną Boscha o nazwie Ideal-Werke (która w tym samym roku wprowadziła markę Blaupunkt). Urządzenie ważyło 15 kilogramów i kosztowało niemałą sumę 465 marek. Taka cena dla zamożnych klientów nie była jednak problemem, biorąc pod uwagę, że radia samochodowe stanowiły ekskluzywne opcjonalne wyposażenie większości luksusowych automobili.

Radio samochodowe na przestrzeni lat, fot. materiały prasowe / Mercedes

Początkowo kompaktowe jednostki sterujące montowano bezpośrednio do tablicy rozdzielczej, a nieporęczny odbiornik i wzmacniacz były instalowane w innym miejscu, na przykład w bagażniku. AS5 był już stosunkowo zwarty, przez co umożliwiał montaż osprzętu pod deską rozdzielczą. Zaledwie kilka lat później radio samochodowe zostało już harmonijnie zintegrowane z konstrukcją samochodu i koncepcją jego obsługi – np. dzięki umieszczeniu pokrętła do zmiany stacji radiowej bezpośrednio obok najważniejszych instrumentów, tak jak w Mercedesie 770 zwanym „Grand Mercedes”.

CB radio kiedyś i dziś. Historia prekursora współczesnych mediów społecznościowych

Po II wojnie światowej radia samochodowe stały się znacznie bardziej kompaktowe i można było je całkowicie zintegrować z deską rozdzielczą. Na przykład w Mercedesie 170 S (W 136), pierwszym luksusowym pojeździe z gwiazdą po II wojnie światowej, od 1950 roku opcjonalnie dostępne były radia takie jak Becker AS 49.

Powojenny cud gospodarczy zapewnił impuls także do dalszego rozwoju radia samochodowego. Audycje radiowe kodowane przez modulację częstotliwości (FM) oferowały lepszą jakość sygnału. Kolejne innowacje w latach 50. obejmowały przyciski stacji radiowych i funkcje skanowania stacji. W latach 60. pojawiły się radia tranzystorowe, kaseta magnetofonowa oraz dźwięk stereo, a w latach 70. – system, który automatycznie identyfikuje komunikaty drogowe.

Od tamtej pory radioodbiorniki montowane w samochodach wzbogaciły się o cały zestaw cyfrowych technik. Kluczowe kroki to integracja odtwarzacza CD w latach 80. oraz połączenie z nawigacją satelitarną dekadę później. Na przykład w przypadku Mercedes-Benz kamień milowy stanowiło wprowadzenie systemu operacyjnego COMAND, który swoją światową premierę świętował w 1998 roku w Klasie S z serii 220. Obecnie radio samochodowe w Mercedesach stanowi część adaptacyjnego i konfigurowalnego systemu informacyjno-rozrywkowego MBUX (Mercedes-Benz User Experience).

Kino samochodowe na nowe czasy. Co oferuje nowy system Mercedesa?

Odbiór radia cyfrowego, przesyłanie strumieniowe ze smartfonów lub odtwarzanie plików MP3 z pendrive’a – każdy, kto chce dziś słuchać muzyki w samochodzie, korzysta z bogatej historii radia samochodowego. Niektóre pomysły, takie jak mobilne gramofony, nigdy się nie przyjęły. Popularne stały się natomiast inne wynalazki, na przykład zmieniarki CD – szybko zostały jednak wyparte przez rozwój techniki mediów cyfrowych.

Przez te 100 lat w kwestii fascynacji ścieżką dźwiękową podczas podróży niewiele się zmieniło. Czy chodzi o programy informacyjne, czy o muzykę – wielu podróżujących nie wyobraża sobie jazdy bez włączonego odtwarzacza. Niektórzy w swoim zasłuchaniu potrafią nawet pomylić drogę. A to dowodzi, że radio jest nie tylko rozrywką akustyczną, lecz oddziałuje na wszystkie zmysły.