Koło dwumasowe – jak działa, do czego służy i ile kosztuje wymiana?

10 września 2021

Dwumasowe koło zamachowe jest elementem wpływającym na komfort jazdy. Jednak jest to problematyczny element, który psuje się przy złym jego traktowaniu, a jego naprawy są bardzo drogie. Za co odpowiada i jak uniknąć jego awarii?

Pierwsze koła dwumasowe pojawiły się w autach w latach osiemdziesiątych – był to element rozwoju jednostek napędowych. Drgania, które generowały nowe, często mocno wyżyłowane jednostki napędowe, były zbyt mocne dla klasycznych tłumików, zaczęto więc montować dwumasowe koło zamachowe, które miało wykluczyć te problemy. Początkowo dwumasę instalowano tylko w pojazdach z silnikiem Diesla, który słynie ze swojej niskiej kultury pracy, ale z czasem koło dwumasowe stosowano także w autach z silnikiem benzynowym.

Nissan Qashqai – test, opinia, dane techniczne, cena. SUV, który ma wiele do zaoferowania

Do czego służy dwumasa?

Dwumasa jest swego rodzaju tłumikiem należącym do układu przeniesienia napędu. Jej zadaniem jest tłumienie drgań generowanych przez silniki, poprawiając przy tym komfort jazdy oraz wydłużając żywotność części, które pod wpływem drgań mogłyby szybciej się zużywać. Przed wynalezieniem dwumasy stosowano sztywne koło zamachowe, które wraz z rozwojem jednostek napędowych nie było w stanie skutecznie wytłumić drgań, przez co dochodziło do szybszego zużycia skrzyni biegów, dyferencjału, wału napędowego i przegubów.

Jak działa koło dwumasowe?

Dwumasowe koło zamachowe składa się – jaka sama nazwa wskazuje – z dwóch mas, są to tzw. masa pierwotna i masa wtórna. Ponadto na budowę dwumasy składają się łożyska ślizgowe, sprężyny łukowe, tarcza zbierakowa, pokrywa i ślizgi. Jak działa dwumasa? Mianowicie masa pierwotna połączona jest z wałem napędowym, a masa wtórna obraca się względem pierwotnej. Dzięki sprężynom łukowym i łożysku masy mogą obracać się osiowo względem siebie do 90 stopni. Za pomocą tarczy zabierkowej dwumasa odbiera moment obrotowy przekazywany przez silnik, a sprężyny łukowe redukują drgania.

Jak dbać o dwumasę?

Jeżeli chcemy, aby dwumasa służyła nam długo, to musimy prowadzić pojazd tak, aby silnik generował jak najmniej drgań. Ruszanie poprzez tzw. strzał ze sprzęgła sprawia, że dwumasa przejmuje na siebie całą energię, zanim moment obrotowy dotrze do kół. Należy też unikać agresywnej jazdy. Ostra zmiana biegów oraz wchodzenie na najwyższe obroty źle wpływa na żywotność dwumasy. Jazda powinna być płynna, a silnik powinien być trzymany na wyższych, ale nie najwyższych obrotach. Niestety taka jazda nie należy do ekonomicznych, więc musimy wybierać pomiędzy oszczędzaniem paliwa a dwumasy.

Prowadząc samochód wyposażony w dwumasowe koło zamachowe powinno unikać się jazdy na niskich obrotach, ponieważ silnik generuje wtedy więcej drgań. W dodatku przy zbyt niskich obrotach dochodzi do dławienia się silnika, co może zakończyć się jego nagłym zgaszeniem i koniecznością ponownego uruchomienia. Dwumasa jest wtedy bardzo nadwyrężona, ponieważ musi wyrównywać nagłe wibracje. Jeśli wiemy, że z dwumasą w naszych samochodzie zaczynają się już problemy, to warto wyłączyć system Start&Stop, zwłaszcza jeśli poruszamy się w bardzo zatłoczonych miastach, przez co silnik byłby często uruchamiany i gaszony – tego koło dwumasowe nie lubi.

Ile wytrzymuje dwumasa?

Trudno jednoznacznie określić ile wytrzymuje dwumasa. Dużo w tej kwestii zależy od stylu jazdy kierowcy i czy został przeprowadzony chip tuning, czyli szybkie i zwykle tanie zwiększenie mocy, które może znacząco wpłynąć na skrócenie żywotności dwumasy. Zwiększenie mocy o kilkadziesiąt procent może sprawić, że dwumasa nie wytrzyma nawet 100 tys. kilometrów. W skrajnych przypadkach dwumasa po przeprowadzeniu chip tuningu nie wytrzymywała nawet 30 tys. kilometrów. Dzieje się tak, ponieważ producent nie przewiduje zwiększenia mocy, przez co dwumasowe koło zamachowe nie jest w stanie poradzić sobie z przyrostem momentu obrotowego.

Ile wytrzyma dwumasa w najkorzystniejszych warunkach? Jeżeli będziemy rozsądnie jeździć, unikać gwałtownych przyspieszeń i nie przeprowadzimy chip tuningu, to w naturalnych warunkach dwumasa średnio wytrzymuje od 150-200 tys. km.

Uszkodzona dwumasa – objawy

stukanie i nierówna praca silnika na niskich obrotach,
szarpanie podczas ruszania,
drżenie nadwozia na biegu jałowym,
stukanie podczas włączania i wyłączania pojazdu,
hałasy i stuki z okolic skrzyni biegów,
utrudniona płynna zmiana biegów

Koszt wymiany dwumasy

Wymiana dwumasy jest bardzo trudnym i czasochłonnym zadaniem dla mechanika, przez co musimy się liczyć z tym, że sama robocizna wyniesie ok. 500 złotych. Ponadto sam zakup dwumasy to koszt ponad 1000 złotych. Dlatego średnio koszt wymiany wynosi od ok. 1500 złotych do nawet 6000 złotych, a w modelach premium koszt może wynieść nawet ok. 10 tysięcy złotych.