Czy policjant może kazać kontrolowanemu kierowcy wejść do radiowozu? Sprawa wcale nie jest prosta

12 stycznia 2023

Ostatni głośny wypadek radiowozu, którym z niejasnych powodów były przewożone dwie nastolatki, wzbudził wiele emocji, kontrowersji, ale i pytań. Na przykład o to, czy policjant w ogóle może nam kazać wsiąść do radiowozu.

Jaka jest procedura kontroli drogowej?

Zacznijmy od tego, jak powinna wyglądać kontrola drogowa. Po pierwsze kierujący zatrzymuje się na żądanie policjanta i we wskazanym przez niego miejscu. Jeśli zatrzymanie następuje przez jadący za nami radiowóz, powinniśmy zatrzymać się w pierwszym bezpiecznym miejscu, na przykład na poboczu. Czasami funkcjonariusze wyprzedzają zatrzymywanego i za pomocą komunikatów wyświetlanych za tylną szybą, nakazują mu podążanie do wybranego przez nich miejsca.

Policja kupiła nowe radiowozy. Policjanci musieli najpierw nauczyć się nimi jeździć

Kierujący następnie powinien opuścić szybę i pozostać w pojeździe z rękami na kierownicy. Policjant podchodzi, podaje swoje imię, nazwisko, stopień oraz powód zatrzymania. Ciąg dalszy kontroli zależy już od funkcjonariusza – może poprosić o dokumenty, nakazać wyłączenie silnika, a także opuszczenie pojazdu.

Policjant może też sprawdzić stan trzeźwości kierującego oraz stan techniczny jego pojazdu i obecność obowiązkowego wyposażenia (jak na przykład trójkąt). Dozwolona jest także krótka jazda próbna, jeśli funkcjonariusz uważa, że jest to niezbędne dla rozwiania wątpliwości co do stanu technicznego pojazdu.

Spóźniłeś się jeden dzień? Zapłacisz 1400 zł – tak wyglądają nowe kary dla kierowców w 2023 roku

Czy policjant może kazać zatrzymanemu wejść do radiowozu?

Procedury kontroli policyjnej, nie tylko tej drogowej, przewidują sytuacje, w którym policjant może kazać nam usiąść w radiowozie. Jest tak w przypadku, gdy funkcjonariusz:

przedstawia kierującemu zarejestrowanego wykroczenia (nagrane np. wideorejestratorem)
wypisuje zatrzymanemu mandat i/lub zatrzymany płaci za niego na miejscu bezgotówkowo (zwykle tak jest w sytuacji, gdy policjanci przybywają na miejsce busem i są w nim miejsca do obsługi zatrzymanych)
bada zatrzymanego alkomatem (to również odbywa się głównie w busach)
udziela pomocy danej osobie, na przykład gdy grozi jej niebezpieczeństwo
musi przewieźć zatrzymanego na komendę lub do szpitala
obawia się, że zatrzymany może próbować uciec

Przepisy jednoznacznie zakazują natomiast robienia „przysługi” i zawożenia gdziekolwiek napotkanych osób.

Czy za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h poza miastem można stracić prawo jazdy?

Czy można odmówić wejścia do radiowozu?

Na to pytanie nie ma łatwej odpowiedzi. Policjant nie może kazać nam bez powodu wsiąść do radiowozu. Ale podczas kontroli musimy słuchać jego poleceń. Jesteśmy więc w sytuacji patowej.

Obywatel nie może niestety stawiać czynnego oporu policjantowi, więc jeśli nie przekonają go nasze argumenty i powoływanie się na procedury, nie mamy wyjścia. Możemy jedynie potem złożyć zażalenie na postępowanie funkcjonariusza.