Hamownia – co to jest i jak działa?

Hamownia jest brutalnym i bezwzględnym weryfikatorem osiągów naszego samochodu. Przed nią nie ukryje się ani jeden koń mechaniczny, jak i wartość momentu obrotowego. “Hamownia prawdę ci powie” – nie ma co wierzyć właścicielom samochodów na słowo o ich wybujałej liczbie koni mechanicznych, jakie posiada ich samochód, dopóki nie sprawdzimy tego na hamowni. Przy jej użyciu zobaczymy czarno na białym jaką moc i moment obrotowy ma samochód. Dodatkowo możemy również zbadać ciśnienie doładowania czy temperaturę spalin.

Hamownika silnikowa a hamownia podwoziowa – różnice

Hamowania dzieli się głównie na dwa typy. Jeden to tzw. hamownia silnikowa, która jest wykorzystywana głównie przez producentów silnikowych niż przez tunerów. Z kolei druga to hamownia podwoziowa, która jest wykorzystywana w warsztatach zajmujących się modyfikacjami samochodów i to głównie o nią chodzi, kiedy ktoś mówi, że sprawdzał samochód na hamowni. Jednak istnieje jeszcze hamownia drogowa, która nie jest tak rozpowszechniona. Działa podobnie jak hamownia podwoziowa, ale pomiarów dokonuje się na drodze. Ze względu, że to hamownia podwoziowa jest najczęściej stosowana, to w głównej mierze będę nawiązywać właśnie do niej. Na czym dokładnie polega badanie na hamowni?

Co to jest hamownia?

Jak wcześniej wspomniałam hamownia dzieli się głównie na dwa typy, ewentualnie trzy. Niezależnie od typu, jej zadanie jest takie samo, czyli zbadanie jakim momentem obrotowym i mocą dysponuje silnik samochodu. Ze względu, że jest to drogie i skomplikowane urządzenie, na którym dokonuje się pomiarów, warsztaty wyposażają się głównie w hamownię podwoziową niż hamownię silnikową. Dlaczego? Hamownia podwoziowa jest zdecydowanie praktyczniejsza i łatwiejsza w montażu i obsłudze. Nie wymaga np. wymontowywania silnika z samochodu i podłączania go do specjalnego urządzenia. Wystarczy wjechać samochodem na hamownię, po czym winda opuszcza auto na rolki, na których koła będą się obracać i w ten sposób będą dokonywane pomiary.

Hamownia drogowa – jak działa?

Hamownia drogowa działa w ten sposób, że urządzenie montuje się na koło pojazdu i podłącza się je do przenośnego komputera. Po tym fakcie wyjeżdża się badanym samochodem na drogę, aby zmierzyć moc i moment obrotowy silnika badanego samochodu. Tego typu hamowania działa podobnie jak hamownia podwoziowa, ponieważ czujnik, który w hamowni podwoziowej znajduje się w rolkach, w hamowni drogowej przyczepiany jest do koła. Natomiast dane jakie podaje się programowi przy wykorzystaniu hamowni drogowej to masa pojazdu i obwód koła, a w przypadku hamowni podwoziowej to masa i objętość rolek. Reszta procesu pozostaje już praktycznie bez zmian, oprócz oczywiście tego, że na hamowni podwoziowej samochód stoi w miejscu, a w hamowni drogowej pojazd rzeczywiście się porusza.

Hamownia silnikowa – jak działa?

Hamownia silnikowa jest wykorzystywana głównie w laboratoriach i fabrykach. Jej działanie polega na umieszczeniu silnika badanego samochodu i jego osprzętu w specjalnym urządzeniu, gdzie silnik będzie odpowiednio obciążany. W ten sposób badacze dokonają precyzyjnego pomiaru mocy i momentu obrotowego silnika. Tylko hamownia silnikowa bada rzeczywisty moment obrotowy silnika. W przypadku hamowni podwoziowej i drogowej, moment obrotowy jest wyliczany na podstawie takich danych jak siły oddziałujące na rolki oraz opór stawiany przez układ napędowy pojazdu.

Jak działa hamownia podwoziowa?

W celu zbadania parametrów silnika, należy umieścić koła na specjalnych rolkach. Potem zabezpiecza się samochód, mocując go do podłoża za pomocą pasów. Dodatkowo można podpiąć inne czujniki, np. sprawdzające toksyczność spalin. Po zabezpieczeniu i przygotowaniu samochodu, najpierw rozgrzewa się silnik. W przeciwnym razie mogłoby dojść do jego uszkodzenia, ponieważ pomiaru dokonuje się przy wysokich obrotach silnika. Ponadto – pomijając proces rozgrzewania silnika podczas badania – moglibyśmy uzyskać błędne pomiary.

Następnie przechodzi się już do właściwego badania. Przed rozpoczęciem „rozpędzania auta”, wprowadza się do komputera hamowni zakres obrotów, w jakich będzie się mierzyć parametry silnika. Silnik wkręca się na najwyższym biegu do żądanych obrotów, co zazwyczaj oznacza, że aż do “odcięcia”, czyli końca przełożenia. Następnie kierowca wciska sprzęgło, a hamownia zwalnia aż do zatrzymania. Po takim procesie tuner lub analityk może przeanalizować moc, moment obrotowy, opory mechanizmów, toczenia itd.

Hamownia – co się na niej mierzy?

Na hamowni możemy przeprowadzić trzy testy – inercyjny, obciążeniowy dynamiczny i obciążeniowy przy stałych obrotach. Pierwszy działa w ten sposób, że koła samochodu rozpędzają rolki, na których stoją. Wtedy urządzenie uwzględniając średnicę rolek, ich masę i bezwładność jest w stanie zbadać przyspieszenie, z jakim koła samochodu wprawiają w ruch rolki. Oprócz przyspieszenia, do obliczeń bierze się jeszcze dane ze zwalniania pojazdu. Dopiero połączenie danych z przyspieszania i zwalniania umożliwia wyliczenie mocy i momentu silnika.

Natomiast drugi test (obciążeniowy dynamiczny) symuluje warunki drogowe, np. podjazd pod wzniesienie. Polega on na lekkim blokowaniu rolek za pomocą hamulca elektrowirowego, przez co samochód musi wykonać większą pracę, aby wprawić rolki w ruch. Z kolei pomiar obciążeniowy przy stałych obrotach oblicza moc silnika na podstawie danych z czujnika siły. Polega to na zrównoważeniu siły napędowej pojazdu za pomocą hamulca elektrowirowego.

Ile kosztuje badanie na hamowni?

Badanie na hamowni zazwyczaj trwa nie dłużej niż godzinę. Natomiast koszt badania zależy od miejsca w jakim go wykonamy. Hamownia jest dostępna w warsztatach zajmujących się modyfikacjami samochodów, ale czasami możemy się z nią spotkać również na różnych wydarzeniach motoryzacyjnych, np. zlotach samochodów. Przeważnie koszt badania waha się w granicach od 150 do 500 złotych.

Hamowania to idealne urządzenie do sprawdzenia kondycji naszego samochodu. Ciekawe może być sprawdzenie mocy pojazdu i porównanie dzisiejszych danych z danymi fabrycznymi. W ten sposób sprawdzimy ile koni mechanicznych “uciekło” nam na przestrzeni lat – o ile nasz samochód nie jest nową sztuką, która wyjechała dopiero z fabryki oraz jeśli nie przeprowadzaliśmy modyfikacji silnika. Ponadto badanie na hamowni konieczne jest jeśli chcemy poprawnie przeprowadzić tuning naszego pojazdu.